کارآموزی: کسب تجربه‌ی کار

کارآموزی چیست؟

کارآموزی کار در یک شرکت یا سازمان واقعی است که تجربه‌ی کار و مهارت‌های جدید در اختیارتان قرار می‌دهد تا بتوانید در آینده برای یافتن شغل از آنها بهره‌مند شوید. معمولاً باید در یک یا دو بخش به کارکنان دیگر در انجام کارهای‌شان کمک کنید. این موضوع و کاری که شما باید انجام بدهید کاملاً به شرکت مورد نظر بستگی دارد. این مسئله ممکن است در هنگام درخواست کارآموزی مشخص شده باشد، بنابراین باید فرم درخواست و روزمه‌تان را با آنچه مورد نیاز شرکت است تنظیم کنید. معمولاً باید علاقه‌مندی و دانش خود را در مورد کار شرکت و چگونگی مشارکت خود در آن کار به روشنی مشخص کنید. 

دوره‌ی کارآموزی چقدر طول می‌کشد؟

دوره‌ی کارآموزی ممکن است از یک هفته یا یک یا چند ماه و حتی شاید تا یک سال طول بکشد. اگر هنوز مشغول تحصیل هستید، دوره‌های کارآموزی کوتاه‌تر یک‌هفته‌ای یا چندهفته‌ای گزینه‌های مطلوبی هستند.

آیا در ازای کارآموزی حقوق دریافت می‌کنید؟

این موضوع هم به آن دوره‌ی خاص کارآموزی و شرکت مورد نظر بستگی دارد. بسیاری از دوره‌های کارآموزی بدون حقوق هستند، و به جای آن بر فرصت کسب تجربه (و احتمالاً یافتن شغلی در همان شرکت) تأکید می‌کنند. همچنان که بازار کار بزرگ‌تر می‌شود، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ناامیدتر می‌شوند و شرکت‌ها در ارائه‌ی موقعیت‌های بدون حقوق محتاط‌تر عمل می‌کنند. برخی از دوره‌های کارآموزی حتی به میزان خیلی کم با حقوق به دانشجویان پیشنهاد می‌شوند (دوره‌های کارآموزی بهتر در شرکت‌های بزرگ‌تر حقوق بهتری دارند). گاهی اوقات یک شرکت هزینه‌ی سفر و شاید ناهار شما را هم بپردازد (علاوه بر هر هزینه‌ی دیگری که به عنوان بخشی از موقعیت شغلی‌تان در دوره‌ی کارآموزی بر شما وارد می‌شود). 

آیا در پایان دوره‌ی کارآموزی به شغلی دائمی دست خواهم یافت؟

ضمانتی برای دادن شغلی دائمی در پایان دوره‌ی کارآموزی از سوی شرکت‌ها وجود ندارد. بعضی از شرکت‌ها در زمینه‌ی استخدام کارآموزان مشهور هستند؛ البته این هم بستگی به عملکرد خود شما در دوره‌ی کارآموزی خواهد داشت. همیشه می‌توانید در جریان مصاحبه‌ی دوره‌ی کارآموزی در مورد تمایل خود برای داشتن شغلی دائمی در آن شرکت صحبت کنید. بهتر است بدون داشتن هیچ توقعی وارد دوره‌ی کارآموزی شوید، به این ترتیب در پایان ناامید نخواهید شد.

چرا باید در حال تحصیل در خارج از کشور در دوره‌های کارآموزی شرکت کنم؟

احتمالاً با خود اینطور فکر می‌کنید: «همین الآن هم با تحصیل در خارج از کشور قدم بزرگی بیرون از منطقه‌ی امن (Comfort zone) خودم برداشته‌ام؛ دلم نمی‌خواهد کار دیگری هم انجام بدهم.» یا «من همین حالا در حال تحصیل در یک دانشگاه عالی هستم؛ مدرکی که از این دانشگاه خواهم گرفت برای داشتن شغل ایده‌آلم کافی است.» 
بله، احتمالاً شما برای تطبیق یافتن با زندگی در کشوری جدید خیلی مشغول هستید؛ اما نباید درها را کاملاً به روی دوره‌های کارآموزی ببندید. چند دلیل در تأیید مزایای دوره‌های کارآموزی از قرار زیر است...

خود را متمایز کنید.

در بازار رقابتی کار برای فارغ‌التحصیلان، کارفرمایان در پی چیزی ورای نمرات آکادمیک هستند تا استعدادهای برتر را از میان بقیه شناسایی کنند. آنها از هر چیزی بهره می‌گیرند که صدها درخواست شغل و روزمه‌ای را که به دست‌شان می‌رسد به ستون‌هایی از «بله» و «خیر» تقسیم کنند. باید برجسته به نظر بیایید و بر آنها تأثیر بگذارید. یک دوره‌ی کارآموزی در شرکتی صاحب‌نام می‌تواند چنین تأثیری از خود بر جا بگذارد. برای مثال اگر یک دوره‌ی کارآموزی در شرکت کوکاکولا بگذرانید، ممکن است کارفرما شما را با نام «آقای کوکا» به خاطر بسپرد و همین باعث می‌شود شما در یاد آنها بمانید. 

مهارت‌های جدید یاد بگیرید.

درست است که در دانشگاه به عنوان بخشی از برنامه‌ی تحصیلی‌تان به کسب دانش و مهارت می‌پردازید، اما داشتن تجربه‌ی کار در جهان واقعی در یک محیط کار هم حیاتی است. به این ترتیب مهارت‌های دیگری هم خواهید آموخت. باید به کارفرمای‌تان نشان بدهید چیزهایی بلدید که نمی‌توان از کتاب‌ها یاد گرفت، مثل کار تیمی، مدیریت پروژه، مذاکره و... و اینکه شما فقط یک دانشجوی درسخوان نیستید که همیشه سرش با کتاب‌ها گرم است، بلکه شخصی عملگرا هستید که می‌تواند آنچه را یاد گرفته به کار بگیرد و از مغزش استفاده کند. 

مهارت‌های زبانی‌تان را بهبود ببخشید.

کار از 9 صبح تا 5 بعدازظهر در یک شرکت به شما فرصت بیشتری برای ارتقاء مهارت‌های زبان انگلیسی‌تان خواهد داد. تمرین در موقعیت‌های بسیار با آدم‌هایی متفاوت می‌تواند به بهبود مهارت‌های زبانی کمک‌تان کند. اگر به عنوان بخشی از دوره‌ی کارآموزی خود لازم باشد با پیرترها هم‌کلام شوید، در مورد موضوعات مختلفی صحبت خواهید کرد، موقعیتی که اصلاً قابل مقایسه با محیط دانشگاه نیست، جایی که در آن به عنوان یک دانشجو که در خارج از کشور تحصیل می‌کند فقط با عده‌ای دانشجوی دیگر وارد گفتگو می‌شوید. علاوه بر این یک دوره‌ی کارآموزی در شرکتی با آدم‌های جدید می‌تواند شما را وادار به گفتگو با غریبه‌ها کند، و به این ترتیب شما از کلمات تازه‌ای در گنجینه‌ی واژگان خود استفاده خواهید کرد.

در پی شغل ایده‌آل‌تان باشید.

اگر یک مسیر شغلی در ذهن خود دارید، فرصتی بهتر از این برای ساختن رزومه‌تان نخواهید داشت، تا بتوانید روزی به شغل مورد نظرتان دست پیدا کنید؛ هیچ آرزویی دور از دسترس نیست! اگر یک شرکت بزرگ را دوست دارید و می‌ستایید و آرزو دارید که روزی در آن شرکت کار کنید، شاید در ابتدا به نظرتان غیرممکن برسد (حداقل بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی). آغاز این مسیر با یک دوره‌ی کارآموزی (یا موقعیتی مشابه برای ورود) به شما این امکان را می‌دهد تا راه را پیدا کنید و رابطه‌هایی تعریف کنید که بعدها از آن بهره‌برداری کنید (برای تجارب کاری بیشتر و حتی یک شغل تمام‌وقت). 

ارزش‌های یک شرکت را برای خود مشخص کنید.

اگر بتوانید وارد یک دوره‌ی کارآموزی در یک شرکت صاحب‌نام شوید، در رزومه‌تان تغییر شگفت‌انگیزی ایجاد خواهد شد. برندها و شرکت‌های بزرگ با حضوری جهانی واقعاً برجسته هستند و به کارفرمایان امکان مطرح‌کردن سؤالاتی در مصاحبه‌ی ورودی را خواهند داد. این مزیت می‌تواند ضعف‌های رزومه‌تان را بی‌اثر کند.

از ایام تعطیل خود بیشترین بهره را ببرید. 

اگر در تعطیلات بین ترم در دانشگاه بمانید، بدون دوستان خود اوقات کسل‌کننده‌ای خواهید داشت (مخصوصاً اگر نزدیک شهری بزرگ نباشید و همراهی هم نداشته باشید). یک دوره‌ی کارآموزی فرصتی است که بتوانید از این چند هفته بهره ببرید، هفته‌هایی که اگر برنامه‌ی خاصی برایش نداشته باشید طولانی و تمام‌نشدنی به نظر می‌آیند. 

بهانه‌های متداول دانشجویان برای فرار از دوره‌های کارآموزی

دوره‌های کارآموزی در دسترس هستند، اما بسیاری از دانشجویان ترجیح می‌دهند از این فرصت‌ها استفاده نکنند، در حالی که واقعاً باید این کار را انجام دهند. چند بهانه‌ی متداول برای طفره‌رفتن دانشجویان از حضور در دوره‌های کارآموزی از این قرار هستند: 
«من همین حالا هم به قدر کافی از محدوده‌ی امن خودم خارج شده‌ام.» این دوره فرصت خوبی برای آزمودن یک کار تازه است؛ در هر صورت شما الآن از محدوده‌ی امن خود خارج شده‌اید.
«وقت ندارم.» لازم نیست به محض ورود به مقصد تحصیلی‌تان دنبال یک دوره‌ی کارآموزی بگردید. پس از استقرار کامل منتظر فرصتی در طول سال تحصیلی‌تان بمانید، یا اگر مشغول تحصیل در دوره‌ی کارشناسی هستید، چشم‌به‌راه وقتی باشید که سال اول‌تان به پایان می‌رسد (حضور در یک دوره‌ی کارآموزی راه خوبی برای گذراندن تابستان است).
«من از کار کردن با آدم‌های غریبه در یک شرکت واقعی می‌ترسم.» اگر می‌خواهید در آینده در یک شرکت کوچک یا بزرگ کار کنید باید بر این ترس خود غلبه کنید. کار تیمی در بخش‌های مختلف با کسانی که نمی‌شناسید چیزی است که در بسیاری از مشاغل و در واقع در زندگی‌ دوران بزرگسالی‌تان باید انتظارش را داشته باشید. 
«نمی‌دانم چطور در مورد دوره‌های کارآموزی اطلاعات کسب کنم.» به نکات زیر در مورد جستجوی دوره‌های کارآموزی توجه کنید. 

دانشگاه‌تان برای دوره‌های کارآموزی چه ارتباطاتی دارد؟

بسیاری از دانشگاه‌ها ارتباطات نزدیکی با شرکت‌ها و صنایع دارند، چه در سطح محلی و چه در سطح ملی و بین‌المللی. ممکن است این شرکت‌ها چند موقعیت را در سال‌های گذشته در اختیار استعدادهای برتری از دانشگاه شما قرار داده باشند. حواس‌تان به اخبار تازه‌ای که دانشگاه در این زمینه منتشر می‌کند باشد، اخباری در شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت دانشگاه و... شاید به نظرتان برسد که دانشگاه با این اخبار در حال لاف‌زنی و هیاهوی تبلیغاتی است، اما به هر حال می‌تواند چیزی باشد که برای شما مفید واقع شود. 

از بخش اشتغال دانشکده‌ی خود سؤال کنید.

احتمالاً دانشگاه شما خدمات مشاوره‌ی شغلی در محل دانشگاه خواهد داشت. شاید یک مشاور در اتاقی کوچک، یا یک ساختمان بزرگ. به هر حال، بهترین کار این است که در مورد دروه‌های کارآموزی با آنها مشورت کنید، چون آنها در این زمینه صاحب تجربه هستند. 

جستجوی آنلاین

جستجوی ساده‌ی عبارت «دوره‌ی کارآموزی» در کنار عبارت‌های مرتبط صفحاتی را به شما معرفی خواهد کرد. شاید وب‌سایت‌های مخصوصی هم بیابید که فهرستی از فرصت‌های کارآموزی در اختیارتان قرار می‌دهند. قبل از اینکه جستجو کنید نمی‌توانید حدس بزنید که ممکن است چه چیزی بیابید. 

ایمیل‌های‌تان را بخوانید.

خواندن ایمیل‌های دانشگاه را برای خود به یک عادت تبدیل کنید. اگر از دست اسپم‌هایی که علاقه‌ای به خواندنشان ندارید خسته شده باشید، ممکن است از خواندن ایمیل‌های دانشگاه هم صرف نظر کرده باشید. اما دانشگاه معمولاً ایمیل‌هایی در مورد دوره‌های کارآموزی یا فرصت‌هایی که برای کسب تجربه پیش می‌آید برای همه‌ی دانشجویان می‌فرستد و مخاطب اغلب این دست از ایمیل‌ها دانشجویان سال آخر یا دانشجویان رشته‌هایی به خصوص است. 

پیگیرِ برندهای و شرکت‌هایی باشید که دوست‌شان دارید.

اگر علاقه‌مند شرکتی خاص هستید و ته دل‌تان دوست دارید با آنها کار کنید، باید در شبکه‌های اجتماعی پیگیرِ آنها باشید. این صفحات جاهایی هستند که آنها فرصت‌های پیش‌آمده‌ی همکاری را تبلیغ می‌کنند. حتی می‌توانید برای دریافت اخبار و ایمیل‌های‌شان ثبت‌نام کنید. در بدترین حالت خود را به مسئول منابع انسانی آنها بشناسانید تا اگر موقعیتی فراهم شود آنها از اشتیاق و علاقه‌تان به شرکت شان مطلع باشند. 

چطور از یک دوره‌ی کارآموزی بیشترین بهره را ببریم؟

فرض کنیم یک موقعیت کارآموزی در یک شرکت به شما پیشنهاد شده است. چطور می‌خواهید از این فرصت بیشترین بهره را ببرید؟ چند نکته‌ی زیر کمک می‌کنند که وقت‌تان هدر نرود... 

کاری مرتبط (با خودتان، علاقه‌مندی و رشته‌تان) را انجام دهید.

اگر علاقه‌مند شغلی در زمینه‌ی علوم هستید، جستجوی دوره‌ی کارآموزی در یک شرکت حقوقی کاملاً بی‌معنی به نظر می‌رسد (احتمالآً حتی اگر تلاش هم بکنید که علاقه‌مندی و دانش‌تان را در این زمینه اثبات کنید، نمی‌توانید چنین موقعیتی به دست بیاورید). منطق حکم می‌کند که تنها برای دوره‌هایی درخواست بدهید که به آنها علاقه‌مند هستید. اگر چنین امکانی پیش بیاید فرصت بسیار خوبی برای شروع خواهد بود. به این ترتیب شما تجارب و مهارت‌هایی را به دست خواهید آورد که در آینده می‌توانید از آنها استفاده کنید. علاوه بر این علاقه‌تان به شرکت و کاری که آنها انجام می‌دهند چیزی است که کنارآمدن با شرکت را برای‌تان راحت‌تر خواهد کرد.  

تحقیق کنید.

در مورد شرکتی که در آن کار می‌کنید چیزهایی بیاموزید؛ این در مصاحبه‌تان تأثیرگذار خواهد بود، اما می‌تواند پس از شروع دوره‌ی کارآموزی هم موجب صرفه‌جویی در وقت‌تان شود. می‌توانید اطلاعاتی درباره‌ی شرکت در وب‌سایت‌‌شان پیدا کنید، اما بیشتر بگردید، در شبکه‌های اجتماعی دنبال‌شان کنید و ببینید آنها مشغول انجام چه کاری هستند یا درباره‌شان چه چیزهایی نوشته شده است. فراموش‌کردن اهداف و کارهایی که شرکت انجام می‌دهد تأثیر بدی بر شما خواهد گذاشت و وقت‌تان با آموزش‌های اولیه‌ای که کارفرما باید به شما بدهد تلف خواهد شد. اگر درباره‌‌شان اطلاعات کافی داشته باشید، می‌توانید بلافاصله کارتان را شروع کنید. 

دوستانه برخورد کنید.

شاید شرکت همواره در حال پذیرش کارآموزان جدید باشد، بنابراین ممکن است شما یکی از این تازه‌واردها باشید. حتماً دوست دارید تأثیر خوبی از خود به جا بگذارید تا در خاطرشان ثبت شوید (با دلایلی کاملاً درست). نباید خیلی ساکت، گوشه‌گیر، مغرور و حتی بی‌ادب باشید. لبخند بزنید و سعی کنید در روز اول کاری خودتان را به همه معرفی کنید. در کار کسی دخالت نکنید، اما نشان بدهید که دوست دارید کمک کنید. اگر موقعیت مناسب بود گپ‌های کوچکی ترتیب بدهید، اما حرفه‌ای باشید و گوش‌های‌تان را باز کنید تا هر چه می‌توانید بیاموزید. 

در مورد فرصت‌های دیگر سؤال کنید.

پرسش در مورد فرصت‌های دیگرِ همکاری با شرکت کاملاً منطقی است. این کار حاکی از آن خواهد بود که شما مشتاق ادامه‌ی رابطه‌تان با آنها هستید. البته فراموش نکنید که در این مورد زیاد فشار وارد نکنید. قبل از هر چیز بر کار فعلی‌تان متمرکز شوید و آن را با تمام قوای‌تان به انجام برسانید.
 

در پایگاه داده آرمان‌من دوره‌های تحصیلی خارج از کشور را جستجو کنید. برای شروع تحصیل در خارج از کشور هیچ وقت دیر نیست. با ما تماس بگیرید و از مشاوره تحصیلی رایگان آرمان‌من استفاده کنید.